Odpowiedzialność klimatyczna biznesu – dlaczego warto inwestować w dekarbonizację i zieloną transformację?
Jeszcze kilka lat temu temat dekarbonizacji pojawiał się głównie w raportach IPCC i na konferencjach klimatycznych. Dziś to jedno z kluczowych zagadnień, które znajduje się na agendzie nie tylko globalnych korporacji, ale również coraz większej liczby małych i średnich przedsiębiorstw.
Zmieniające się otoczenie regulacyjne, rosnące oczekiwania konsumentów i inwestorów, a także coraz bardziej odczuwalne skutki zmian klimatu sprawiają, że odpowiedzialność klimatyczna przestaje być wyborem — staje się koniecznością.
Pojęcie dekarbonizacji może wydawać się nieco techniczne, ale w rzeczywistości dotyka podstawowych aspektów funkcjonowania firm. Oznacza nie tylko ograniczanie emisji gazów cieplarnianych, ale także wpisuje się w szerszy proces zielonej transformacji gospodarki — opartej na odnawialnych źródłach energii, efektywnym wykorzystaniu zasobów i bardziej zrównoważonym podejściu do tworzenia wartości.
Czym właściwie jest dekarbonizacja?
Najprościej mówiąc, dekarbonizacja to proces ograniczania emisji gazów cieplarnianych do atmosfery — głównie dwutlenku węgla, ale także metanu, podtlenku azotu oraz gazów przemysłowych. W praktyce oznacza to odejście od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii, poprawę efektywności energetycznej, modernizację procesów produkcyjnych i logistycznych, a także zmiany w kulturze organizacyjnej i sposobie podejmowania decyzji.
Docelowym efektem tych działań jest osiągnięcie neutralności klimatycznej — czyli stanu, w którym organizacja emituje tylko tyle gazów cieplarnianych, ile jest w stanie zneutralizować, na przykład dzięki technologii wychwytywania dwutlenku węgla (CCS) lub naturalnym pochłaniaczom takim jak lasy.
Dekarbonizacja nie funkcjonuje jednak w oderwaniu — jest kluczowym filarem zielonej transformacji, która obejmuje również przejście na gospodarkę cyrkularną, digitalizację procesów i wzmacnianie odporności organizacyjnej w świecie ograniczonych zasobów.
Dlaczego to takie ważne?
Czas działa na naszą niekorzyść. Naukowcy z IPCC ostrzegają, że aby zatrzymać globalne ocieplenie na bezpiecznym poziomie 1,5°C, musimy zmniejszyć globalne emisje o połowę do 2030 roku i osiągnąć pełną neutralność klimatyczną do 2050 roku.
Zaniechanie działań grozi realnymi konsekwencjami: coraz częstszymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, zagrożeniami dla bezpieczeństwa wodnego i żywnościowego, zakłóceniami w łańcuchach dostaw, a także destabilizacją rynków i społeczeństw. To już nie scenariusze z filmów science fiction, ale realne ryzyka, z którymi mierzą się firmy i społeczeństwa na całym świecie.
Odpowiedź firm na te wyzwania nie może ograniczać się jedynie do zgodności z regulacjami. Odpowiedzialność klimatyczna oznacza strategiczne podejście, w którym zrównoważony rozwój, redukcja emisji i transformacja modelu biznesowego stają się filarami długoterminowego sukcesu.
Dekarbonizacja i zielona transformacja w biznesie – obowiązek czy szansa?
Firmy są nie tylko częścią problemu, ale i kluczem do jego rozwiązania. Przemysł, transport i energetyka należą do głównych źródeł emisji, ale to właśnie w tych sektorach tkwi największy potencjał zmiany. Odpowiedź na pytanie „czy warto?” staje się coraz bardziej jednoznaczna:
- Po pierwsze — regulacje. Dyrektywa CSRD i obowiązki raportowania ESG, wymogi taksonomii unijnej czy mechanizm CBAM zmieniają zasady gry. Dotyczą nie tylko największych graczy — obejmują również mniejsze firmy będące ogniwami łańcuchów wartości.
- Po drugie — oczekiwania klientów i inwestorów oraz presja rynku. Dziś ślad węglowy to nie tylko modny temat z konferencji, ale konkretne kryterium oceny firm. Inwestorzy analizują, czy firma ma strategię klimatyczną. Klienci pytają, czy produkt został wytworzony w sposób odpowiedzialny i jakie są jego parametry środowiskowe tj. ślad węglowy produktu.
- Po trzecie — konkurencyjność. Zielona transformacja to szansa na optymalizację kosztów, rozwój nowych modeli biznesowych, przyspieszenie innowacji i budowanie relacji opartych na zaufaniu. Firmy, które zainwestują w dekarbonizację, zyskają przewagę — te, które tego nie zrobią, mogą zostać w tyle.
Od czego zacząć?
Każda zmiana zaczyna się od zrozumienia punktu wyjścia. W przypadku dekarbonizacji tym punktem jest pomiar śladu węglowego. Obejmuje on trzy zakresy: emisje bezpośrednie (zakres 1), emisje z zakupionej energii (zakres 2) oraz emisje pośrednie — związane np. z transportem, surowcami czy użytkowaniem produktów (zakres 3). To właśnie w zakresie trzecim najczęściej znajduje się największy potencjał redukcji.
Następnie wyznacza się cele redukcji, najlepiej zgodne ze standardami Science Based Targets. Potem przychodzi czas na działania — nie tylko technologiczne, ale również organizacyjne i edukacyjne. Zielona transformacja wymaga myślenia systemowego: od zmiany floty, przez przejście na OZE, po edukację dostawców i pracowników.
Kluczowy jest także etap monitorowania i raportowania postępów, w oparciu o sprawdzone standardy. To nie tylko element compliance, ale fundament transparentności i zaufania.
Czy dekarbonizacja się opłaca?
Zdecydowanie tak. Nie jest to tylko moralny obowiązek czy odpowiedź na presję regulatorów. To konkretne, wymierne korzyści:
- OSZCZĘDNOŚCI: Mniejsze zużycie energii, mniej odpadów, bardziej efektywne procesy to realne korzyści finansowe, widoczne nawet przy prostych działaniach. W wielu firmach już niewielkie zmiany pozwalają obniżyć koszty o kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt procent.
- DOSTĘP DO FINANSOWANIA: Coraz więcej instytucji finansowych i funduszy wymaga od firm działań w obszarze ESG. Posiadanie strategii dekarbonizacyjnej otwiera drzwi do atrakcyjnych źródeł kapitału, grantów, a także preferencyjnych warunków kredytowania.
- REPUTACJA: Firmy transparentne, które jasno komunikują swoje działania i cele klimatyczne, budują zaufanie klientów, partnerów i inwestorów.
- ODPORNOŚĆ: W obliczu dynamicznych zmian regulacyjnych, wzrostu cen energii i niepewności geopolitycznej, organizacje z planem dekarbonizacji są po prostu lepiej przygotowane na przyszłość.
- PRACOWNICY: Nie sposób nie wspomnieć też o ludziach, szczególnie młodsze pokolenia — coraz częściej wybierają pracodawców, którzy działają zgodnie z ich wartościami. Firmy odpowiedzialne klimatycznie nie tylko przyciągają talenty, ale też lepiej je zatrzymują.
Jak możemy Ci pomóc?
Wspieramy firmy na każdym etapie procesu dekarbonizacji i zielonej transformacji — od pomiaru śladu węglowego, przez analizę ryzyk klimatycznych i wyznaczanie celów, po opracowanie planów redukcji emisji.
Pomagamy zarówno dużym organizacjom jak i firmom z sektora MŚP. Nasze podejście łączy wiedzę ekspercką, znajomość regulacji i realiów branżowych z praktyką wdrożeniową.
Zacznijmy razem!
Każda droga zaczyna się od pierwszego kroku.
Jeśli chcesz zacząć dekarbonizację w Twojej firmie, ale nie wiesz od czego zacząć — porozmawiajmy.
Justyna Kwiatkowska
Starszy specjalista ds. dekarbonizacji
